W lutym już po raz 37. hiszpańska Akademia przyzna najważniejsze nagrody filmowe w kraju. Honorową nagrodę Goya odbierze nestor hiszpańskiego kina, Carlos Saura. Nie jest on jednak jedynym twórcą znanym polskiej publiczności, który znajdzie się tego wieczora w pałacu Fibes. Wśród nominowanych znalazło się wiele osób dobrze znanych widzom Tygodnia Kina Hiszpańskiego.

Gala rozdania odbędzie się w sobotę, 11 lutego w Sewilli, poprowadzą ją Antonio de la Torre i Clara Lago. Tegorocznej gali przyświeca idea zrównoważonego rozwoju – festiwal wykorzystuje materiały pochodzące i nadające się do recyklingu (dotyczy to też samych statuetek), goście zamieszkają w hotelach z ekologicznymi certyfikatami, napoje i woda nie będą opakowane w plastik, a oficjalnym festiwalowym środkiem transportu będą pojazdy elektryczne i pociągi Renfe.

Największą liczbą nominacji może pochwalić się film doskonale znanego festiwalowej publiczności Rodriga Sorogoyena (Królestwo, Sztokholm). As Bestas ma ich aż 17, w tym we wszystkich najważniejszych kategoriach – najlepszy film, najlepsza reżyseria, najlepszy scenariusz oryginalny, najlepsza aktorka pierwszo- i drugoplanowa, oraz najlepszy aktor pierwszo- i drugoplanowy.

As Bestas to historia francuskiego małżeństwa, które przenosi się na galisyjską prowincję w poszukiwaniu spokoju i kontaktu z naturą. Ich obecność stanie się jednak punktem zapalnym, który doprowadzi do napięć z lokalnymi mieszkańcami.

Film wszedł do hiszpańskich kin w listopadzie i stał się jedną z najpopularniejszych krajowych produkcji 2023 roku, przyciągając do kin niemal 600 000 widzów (a liczba ta wciąż rośnie, bo film nadal święci triumfy na hiszpańskich ekranach).

Tuż za Sorogoyenem uplasował się inny stały bywalec festiwalu, Alberto Rodríguez (Człowiek o tysiącu twarzy, Operacja Expo). Wyreżyserowany przez niego Modelo 77 zdobył 16 nominacji, w tym aż cztery nominacje aktorskie – za role pierwszoplanowe dla Javiera Gutiérreza i Miguela Herrána oraz za role drugoplanowe dla Fernanda Tejero i Jesúsa Carrozy.

Inspirowany prawdziwymi wydarzeniami Modelo 77 opowiada o rebelii w hiszpańskim więzieniu w latach 70. Zbuntowani więźniowie domagali się amnestii. Film wszedł do kin tuż po wrześniowej premierze na festiwalu w San Sebastian i był ósmą najchętniej oglądaną rodzimą produkcją 2023 roku.

Na trzecim miejscu pod względem liczby nominacji (po 11) uplasowały się filmy dwóch reżyserek młodego pokolenia. Pochodząca z Kraju Basków Alauda Ruiz de Azúa jest wschodzącą gwiazdą hiszpańskiego kina. Po serii udanych krótkich metraży, zadebiutowała na zeszłorocznym Berlinale pierwszą produkcją pełnometrażową Cinco lobitos. Miesiąc później film zdobył nagrodę dla najlepszego filmu na festiwalu w Maladze.

Katalonki Carli Simón polskiej publiczności przedstawiać nie trzeba. Jej debiutanckie Lato 1993 (Estiu 1993), które także miało swoją premierę w Berlinie, pokazywaliśmy podczas 18. Tygodnia Kina Hiszpańskiego, a Stowarzyszeni Nowe Horyzonty wprowadziło film do szerszej dystrybucji. Nominowany do 11 nagród Goya Alcarràs także pokazywany był w polskich kinach.

Po sześć nominacji zdobyły dwa filmy znane już części Polskiej publiczności. Świnka (Cerdita) pokazywana była na festiwalu Nowe Horyzonty w sekcji Nocne Szaleństwo, oraz na festiwalu Splat! i stała się dość popularna wśród festiwali horrorów i filmów gatunkowych. Nie odniosła jednak spektakularnego sukcesu kasowego w kraju, gdzie obejrzało ją nieco ponad 60 000 widzów.

Krzywe linie Boga (Los renglones torcidos de Dios), były trzecim najchętniej oglądanym filmem w Hiszpanii w ubiegłym roku – na dużym ekranie zobaczyło je niemal milion widzów. Film dostępny jest już w Polsce na Netfliksie i po premierze był jedną z najchętniej oglądanych produkcji na tej platformie.

Pięć nominacji przyznano En los márgenes, debiutowi reżyserskiemu Juana Diega Botto (znanego z ról w Ismaelu czy Po europejsku). Reżyser nie tylko stanął za kamerą, ale pojawił się też na ekranie dołączając do gwiazdorskiej obsady – Luisa Tosara i Penélope Cruz.

Tyle samo szans na statuetkę ma Irati – historyczna superprodukcja fantasy nakręcona w języku baskijskim. Jej obecność wśród nominowanych potwierdza dobrą passę baskijskiego kina, które w ostatnich latach coraz częściej zwraca uwagę krytyki i widzów.

Wśród innych nominowanych filmów warto wymienić też film Mantícora, najnowsze dzieło Carlosa Vermuta (Kto ci zaśpiewa), wyróżniony w kategorii najlepszy film, reżyseria i w dwóch kategoriach aktorskich. Trzy nominacje zdobył film Isakiego Lacuesty (Między morzem a oceanem), pokazywany na festiwalu Nowe Horyzonty Jeden rok, jedna noc (Un año, una noche). Znany polskim widzom ze swojego ekscentrycznego debiutu Ciała (Pieles) Eduardo Casanova powraca z nie mniej autorskim i różowym filmem Pieta (La piedad), nominowanym w trzech kategoriach wizualnych.

La consagración de la primavera, nowy film Fernanda Franco (Podróż do pokoju matki), nominowany jest w dwóch kategoriach aktorskich. Z kolei gwiazda Podróży do pokoju matki i Powołania, Anna Castillo, nominowana jest za rolę w filmie Girasoles silvestres Jaime Rosalesa (Petra).

Woda (El agua), pokazywana premierowo na festiwalu w Cannes, a w Polsce na Nowych Horyzontach, to fabularny debiut Eleny López Riery, nagradzanej twórczyni filmów krótkometrażowych. Pilar Palomero, zdobywczyni nagrody Goya za najlepszy debiut reżyserski sprzed dwóch lat, powraca z La maternal, nominowanym w kategorii najlepszy film, najlepsza reżyseria i najlepsza aktorka drugoplanowa.

Spośród filmów nominowanych polska publiczność może znać też dostępny na Netfliksie Taniec kryształów (Las niñas de cristal) Joty Linaresa i dystrybuowaną w Polsce koprodukcję hiszpańsko-argentyńską Boscy (Competencia oficial) z Antonio Banderasem, Penélope Cruz i Óscarem Martínezem.

Pełna lista nominowanych dostępna jest na stronie Akademii (klik).

Agata Rudowska